صفحه اول

نکاتى درباره سازماندهى حزبى در ایران

گفتگو با رادیو انترناسیونال
نشریه انترناسیونال هفتگى شماره ٦ ٢٠ خرداد ١٣٧٩


سوال: سازمان حزب کمونیست کارگری در ایران به چه شکل است؟ چه ساختار و واحدهای سازمانى ای ایجاد میکنید و اعضاء در چه ارتباطى با هم قرار میگیرند؟

کورش مدرسى: در شرایط غیر پلیسى و غیر استبدادی، نظیر شرایط در اروپا که احزاب کمونیستى قانونى اند و میتوانند علنى فعالیت کنند، اعضای حزب در حوزه‌ها، خانه‌های حزب و سایر اشکال دیگر سازمانى علنى جمع میشوند و فعالیت میکنند. در این شکل سازمانى سازمانها و تشکل های احزاب لایه لایه روی هم قرار دارند. مثلا حوزه حزبى، کمیته کارخانه، کمیته شهر، کمیته کشوری، کمیته خارج کشور و غیره. که به آن سازمان هرمى میگویند. هر واحد یا تشکل حزبى به لحاظ سازمانى زیر نظر کمیته مافوق خود فعالیت میکند و از طریق این کمیته به حزب وصل میشود. اما در تناسب قوای فعلى، این شکل سازمانیابى هرمى را در ایران نمیتوان پیاده کرد. فعالیت تشکیلاتى ما در ایران لاجرم فعلا اساسا بر متن روابط طبیعى شبکه محافل کمونیستى انجام میگیرد. انسانها وقتى میخواهند در محیط اجتماعى اطرافشان دخالت کنند، وقتى میخواهند با چیزی در بیفتند و یا حتى اگر بخواهند تفریح یا ورزش کنند، با کسان دیگری که در محیط اطرافشان بطور طبیعى وجود دارند جمع میشوند و این فعالیت را با هم انجام میدهند. حزب کمونیست کارگری فعالیت سازمانیش را بر متن همین روابط پیش میبرد. ما کسانى را که با اهداف و سیاست های حزب موافق هستند تشویق میکنیم تا فعالیتشان را در همین متن انجام دهند. به این محافل، شبکه ها و روابط در سطوح مختلف خصلت آگاهانه تری بدهند، سعى کنند که اینها را به شبکه کمونیستى و حزبى تبدیل کنند، این شبکه ها را بعنوان اهرم دخالت در فضای سیاسى و مبارزاتى بکار گیرند و فعالیت های حزبى را در این متن انجام دهند.

در مورد ارتباط این شبکه ها با حزب یعنى در مورد شکل سازمانى حزب در داخل کشور ما فعلا سیاست سازماندهى منفصل را پیش میبریم. بدین معنى که محافل طرفدار حزب در داخل کشور مستقیما به مرکز حزب در خارج کشور وصل میشوند.

البته روشن است که با عوض شدن شرایط و تغییر تناسب قوا ما هم باید شکل هرمى را در پیش بگیریم. اما در شرایط فعلى همانطور که گفتم هر واحد یا جمع حزبى یا دوستدار حزب مستقیما به کمیته داخل وصل میشود. به این دلیل که در این سیستم اشتباه و یا ضربه در یک شبکه به دیگر واحدهای تشکیلات سرایت نمیکند و همچنین اطلاعات مربوط به فعالین حزب در یک جا جمع نیست. حزب در ایران کسى را برای سازماندهى سراغ کسى نمیفرستد. کسى را به کسى وصل نمیکند. حزب در ایران نماینده‌ای برای تماس با کسى نمیفرستد که بگوید من با حزب هستم و آمده‌ام شما را سازمان بدهم و یا بگوید من واحد دیگری هستم که آمده‌ام با شما تماس بگیرم تا با هم کار کنیم و غیره. هر واحد و جمعى برای خودش کار میکند و مستقیما به کمیته داخل وصل است. البته شبکه محافل کمونیستى گسترش پیدا میکنند و در متن فعالتشان به شبکه‌های دیگر برخواهند خورد که هم طبیعى است و هم لازم.

نحوه ارتباط شبکه ها با حزب در شرایط فعلى ارتباط از طریق خارج کشور است. این جمع ها باید یا کسى از خودشان را به خارج کشور بفرستند تا با حزب تماس بگیرند. کافى است به یکى از تلفن های حزب زنگ بزنند و بخواهند ارتباطشان با کمیته داخل وصل شود. یا میتوانند این کار را از طریق دوستان و نزدیکان معتمدشان در خارج کشور انجام دهند.

اینکه گفتم ما جمع ها را بهم وصل نمیکنیم بمعنى فعالیت صرفا فردی نیست. یعنى هرکس خودش تنهائى فعالیت کند و با حزب تماس بگیرد. گرچه این نوع فعالیت هم میتواند انجام شود اما ما تشویق میکنیم که افرادی که همدیگر را میشناسند، با هم همنظر هستند و بهم اعتماد دارند با هم فعالیت کنند و جمع های طرفدار یا دوستدار حزب درست کنند. این فعالیت و روابط باید برمتن ارتباط طبیعى این افراد با هم، مثل همکار بودن، هم کلاس بودن، دوست قدیمى بودن، فامیل بودن و غیره، استوار باشد. یکى از اولیه‌ترین و مهمترین کارهای این جمع‌ها این است که خودشان را از طریق خارج کشور به حزب وصل کنند. ما فعالیت جمعى و تشکیل جمع های حزبى را تشویق میکنیم و این پایه فعالیت حزب است. اما فعالیت فردی هم جای خودش را دارد. باید در نظر داشت که فعالیت سیاسى و کمونیستى فردی طولانى مدت ادامه نخواهد یافت. دیر یا زود فرد با دیگران ارتباط برقرار میکند، آنها را به نظراتش جلب میکند و به فعالیت مشترک میکشاند. اما این کار پیش شرط ارتباط با حزب نیست. اگر کسى همین امروز تصمیم دارد با حزب فعالیت کند میتواند با حزب تماس بگیرد و کارش را شروع کند. ما از چنین ارتباطى استقبال میکنم.

سوال: عضویت در حزب به چه صورت است؟ آیا حزب در ایران ارگانى برای عضو گیری و پذیرش و اعلام عضویت علاقمندان سازمان داده است؟

کورش مدرسى: نحوه اعلام عضویت در داخل کشور هم به مساله امنیت گره میخورد. در شرایط اختناق یا شرایطى که هنوز پلیس قدرت سرکوب و قلع و قمع دارد، وقتى به کسى رسما ابلاغ کنید که عضو حزب است ممکن است بلحاظ امنیتى مشکل آفرین باشد. در نتیجه سیاستى که ما داریم این است که در ایران هرکس که خودش را در اهداف حزب شریک بداند و بخواهد با حزب فعالیت کند و فعالیت، هرفعالیتى، در این رابطه بکند ما این فرد را عضو حزب میدانیم، خودش میتواند خودش را عضو حزب بداند. ما این عضویت را بدلائل امنیتى ابلاغ نمیکنیم. اما با باز شدن شرایط همه این رفقا بعنوان اعضای باسابقه حزب رسمیت خواهند یافت.

سوال: یکى دیگر از سوالاتى که تعداد زیادی از شنوندگان از ما کرده‌اند این است که یک عضو حزب در ایران چکار میکند و چگونه میتواند به ادبیات و نوشته‌های حزب دسترسى پیدا کند؟

کورش مدرسى: قبل از اینکه بگویم عضو حزب چکار میکند، اجازه بدهید در مورد نحوه دسترسى به ادبیات حزب صحبت کنم. ادبیات حزب را بشیوه‌های مختلفى میتوان به دست آورد. ما ادبیات حزب را در داخل ایران پخش میکنیم و خیلى از اسناد ما در محافل کارگری و سیاسى مختلف میچرخد. بسیاری از دوستان و اعضای حزب میتوانند از کانالهای طبیعى و از طریق محافلى که قبلا این نوشته ها را گرفته اند به این ادبیات دسترسى پیدا کنند. علاوه بر این امکانات دیگری هم هست. یکى از اینها صفحات اینترنت حزب است. بخش زیادی از ادبیات حزب روی این صفحات وجود دارد و قابل دسترس است. علاوه بر این ما بخش زیادی از نوشته‌ها و ادبیات حزب را روی یک سى‌دی بنام روزنه گذاشته‌ایم که در ایران و خارج کشور قابل دسترس است. راه دیگر تامین این ادبیات از طریق خارج کشور است. دسترسى به این ادبیات از طریق دوستان و آشنایان در خارج کشور است. نشریات، کتب، جزوات و سایر انتشارت حزب از طریق میز کتاب های حزب در کشورهای مختلف و تعدادی از کتاب فروشى ها ویا از طریق دوستداران، اعضا و فعالین حزب در خارج کشور قابل دسترسى است. بعلاوه توجه کنید که هر جمع سیاسى در ایران اگر با ما در خارج تماس بگیرد با توجه به ویژگى های امنیتى و ارتباطاتى در هر مورد مشخص ترتیبى خواهیم داد که ادبیات حزبى بدستشان برسد.

در مورد فعالیت های اعضا در حزب اجازه بدهید به یک تصویر سنتى از عضویت در احزاب رادیکال اشاره کنم. تصویر این است که عضویت در این احزاب از دو تیپ یا دو نوع آدم ساخته است. نوع اول کسانى که قهرمانند و حاضرند در هر لحظه جانشان را بدهند و کارهای قهرمانانه میکنند. در نتیجه بنا به تعریف اکثریت مردم در چنین تشکیلاتى برای خودشان جائى پیدا نمیکنند چون فکر میکنند چنین قهرمانى‌هائى آنهم برای مدت نامحدود از آنها ساخته نیست. تیپ دوم آدم هائى هستند که مشکلات زندگى بر دوششان سنگینى نمیکند. معاش و زندگى خانواده‌ای را نباید تامین کنند، مجبور به کار نیستند، زندگى اجتماعى خاصى را مجبور نیستند به پیش ببرند و غیره. حزب ما این تصویر را از عضو ندارد. هر انسانى که خودش را در عقاید و آرمانهای حزب شریک بداند و بخواهد به هر درجه‌ای و به هر نوعى به گسترش این آرمانها و عقاید در حدی که خودش تشخیص میدهد کمک کند میتواند عضو حزب باشد. در نتیجه هرکس میتواند در این چهارچوب عضو حزب شود.

حزب ما در ایران کارهای زیادی دارد. ما میخواهیم سیاست و آرمان حزب به سیاست و آرمان مردم هرچه بیشتری تبدیل شود. میخواهم نظرات عقب مانده را با نظرات پیشرو و کمونیستى جایگزین کنیم. میخواهیم شعارها، مطالبات و تاکتیک های حزب به پرچم تعداد هرچه بیشتری از مبارزات مردم و بویژه طبقه کارگر تبدیل شود. میخواهیم اسلام را عقب بزنیم. عقاید و نظرات تبعیض آلود نسبت به زنان، جوانان، ملیت‌ها و نژادهای مختلف را کنار بزنیم و معیار های انسانى را جایگزین آن کنیم و یک جامعه آزاد، شاد، برابر و مدرن و انسانى را سازمان بدهیم. برای عملى کردن این آرمان دنیائى از کار هست. هرکس و هر جمعى میتواند در محیط اطرافش به نسبت توان خود در این راه کار کند. کار در جنبش کارگری، کار در جنبش زنان، در میان جوانان، دانش آموزان و دانشجویان، جنبش روشنفکری و روشنگری و غیره و غیره. ما میخواهیم رهبران این جنبش ها و حرکات هرچه بیشتر خود را متعلق به آرمان و هدف حزب بدانند و در رابطه با آن کار کنند. میخواهیم شعارها و آرمانهای حزب را به مردم هرچه بیشتری بشناسانیم. هرگوشه‌ای از این کار ارزشمند است. فعالیت در کارخانه و در جنبش کارگری، در جنبش زنان، جوانان، در جنبش سیاسى عمومى و در میان روشنفکران، بهر شکلى از شعار نویسى و اعلامیه نویسى، تبلیغ رادیو و حزب، بازتکثیر و توزیع ادیبات حزب، انتشار نشریات علنى و مخفى، ایجاد کانون‌ها، کلوب ها و انجمن ها و غیره تا ایجاد شبکه های رهبری این حرکات و جنبش های مختلف یا جلب رهبران و فعالین فعلا موجود آنها. این فعالیت کسى که چیزی را باز تکثیر و پخش میکند تا فعالیت کسى که میکوشد فضای محله، کارخانه، مدرسه، اداره و غیره را بدست بگیرند از کسى که عقاید عقب مانده را در هر محیطى عقب میزند تا کسى که رهبر مبارزه‌ای میشود را در بر میگیرد. عضو حزب میتواند هر گوشه‌ای از این کارها را که خودش تشخیص میدهد از در توان اوست بگیرد. اما شاید مهمترین قلم در این میان یا شاید بهتر است بگویم پایه‌ای ترین کار تکثیر و توزیع ادبیات حزب است. گرفتن نشریه انترناسیونال هفتگى از روی اینترنت و تکثیر و توزیع آن در هر مقداری که امکانات مالى و ملزومات امنیتى اجازه میدهد یک رکن مهم فعالیت حزب است. میتوان این نشریه را در ابعاد مقدور تکثیر کرد و به آدرسهای مختلف در ایران پست کرد. مطالب این نشریه میتواند مبنای بحث و تبادل نظر باشد. علاوه بر انترناسیونال هفتگى متون اساسى دیگری وجود دارند که باید در تعداد هرچه وسیعتری تکثیر و توزیع شوند برنامه حزب، جلدهای چاپ شده مجموعه آثار منصور حکمت (یا مقالات مختلف آنها)، اطلاعیه‌های مختلف حزب، نشریات دیگر حزب مثل کارگر کمونیست، انترناسیونال، ایسکرا. یک کار مهم دیگر تبلیغ رادیو انترناسیونال از طریق شفاهى یا با تراکت و اتیکت های کوچک است.

خلاصه اینکه عضویت در حزب کمونیست کارگری ایران ساده است. هر کس و یا هر جمعى که خود را عقاید و آرمانهای حزب شریک بداند و بخواهد در هر سطحى که میتواند با حزب فعالیت کند، میتواند خود را عضو حزب بداند.

این مطلب تلخیص شده گفتگوی رادیو انترناسیونال با کورش مدرسى دبیر کمیته داخل حزب کمونیست کارگری است